Opzoek naar microwaterkracht bronnen

Mijn volle neef, Turo, kwam of donderdagavond. Wegens zijn interest aan microwaterkracht centrale, waren wij van plan om de potentiële waterbronnen te kijken. Volgende dag, vroeg 's morgens vertrokken wij. Bij de bus station aten eerst de mensen (gedeelte van de partij) hun ontbijt. Het was een warme ontbijt van vis en rijst. Wij niet omdat wij onze ontbijten in het huis hadden gegeten.

We hebben de bus gereden. De plek was 80 kilometer ten noorden van stad Davao. De reis duurde anderhalf uur omdat de bus langs de weg de passagiers naamde.

Eindelijk we hadden onze bestemming (Marilog) bereikt. Even plassen deden wij naast de toilet faciliteiten, C.R. (comfort room in het engels). Ik denk dat de toiletten gesloten is. Op de muur zag men de toiletgebruik kosten. Douche nemen 5 peso's of 7 eurocent. Poepen 5 peso's, dezelfde prijs als douche nemen. Plassen kostte 2 peso's of 3 eurocent. Niks is gratis. Toch toiletgebruikt is veel veel goedkoper dan in Nederland.

Wij waren goed ontvangen door de man die verantwoordelijk was over de micro waterkrachtcentrale.

Na een hour pauze gingen met twee motorfietsen naar de water bron. . Vanuit hier ging de water naar beneden in a kleine reservoir. De water is dan naar 50cm pijp binnenging. De hoogte verschil tussen de reservoir en de turbine is 40 meters. De microwaterkracht centrale kon 25 KVA genereren.

De plek van de waterkrachtcentrale is een plek van inheemse mensen die heet Matigsalug Manobo. Vroeger, verzetten ze tegen de gepland projeckten. Na een tijd waren ze overtuigd over de voordelen.

Hier is een foto van een Manobo meisje aan het afwassen. Hier wassen ze ook hun kleren. Vanuit de niveau van de centrale gingen we ver naar een plek om te zien de potentieel voor nog een centraal. Het lijk wel een beter plek. De hoogte verschil tussen de potentieel reservoir en de potentieel waterkracht centrale is 40 meter en met een helling van meer dan 45%. Dat betekent meer kracht.

Maandag, 21 september, eid el fitr, eid van Ramadan feest, gingen we naar Samal, een eiland tegenover de stad Davao, opzoek naar Hagimit waterval, een bekende toeristische plek. Om de plek te bereiken hadden we een motorfiets gehuurd met een bestuurder. Dus in een motorfiets maar met 3 mensen. Het was met een 155ml motor. Goed genoeg voor niet zo zeer stijle helling.

Het duurt een kwartiertje. De weg ging omhoog. Eerst een beton autoweg. En dan een gedeelte was onverharde weg en dan een voetpad. De entreegeld naar de toeristisch plek was 20 peso's per individueel (3eurocent)

Wij gingen naar de bron van de waterval. Op grote rotsen moesten we soms klimmen. Het was leuk om soms alle ledematen te gebruiken. Het kan niet anders.

Eindelijk hebben we de bron bereikten. Het ligt onder een hoge en bijna verticale kloof. De water was helder. De bronwater was ook gebruikt voor watervoorziening van de hoofddorp (Penaplata) van het eiland.

Mensen hier zeggen dat de water hier stroomt voortdurend constant, regen of geen regen. We probeerden met een altimeter de hoogte van bron te meten. Maar de hand van analoog altimeter was los van de as. Jammer. Ik schatte vanaf de zeespiegel dat we op 300 meter hoogte waren.

We gingen naar beneden. We volgen de pad van de waterval. We zagen waar de lokale toeristisch aan het genieten van de omgeving. Kamperen, pikniken, barbecueën, zwemmen, verkennen, of gewoon rondwandelen. De meeste toeristen waren de jongeren op zoek voor een kleine avontuur en gezelligheid.

Op een kleine dam, waar voor een tijd een reservoir maakte voor een microwaterkracht centrale, waren er een groep jongeren aan het spelen: Ik heb ze gegroet en gevraag of ze konden voor me gingen poseren. Met spontaniteit, hebben ze dat voor me deden. Daarvoor heb ik ze bedanken.

De vroegere microwaterkracht centrale voorzag voor een tijd stroom naar de dorp, maar het te klein. Na 5 jaar in gebruikt was het niet meer omdat een onderwater kabel was aangelegd en verbonden met een grotere voorziening in Davao. Turo schatte nog dat daar is nog een nut voor microwaterkrachtcentrale als de toeristische plek geen elektriciteit voorziening heeft. Hij had een kleine gesprek met een van eigenaars van de familie bedrijf die verantwoordelijk was voor de plek.

Een microwaterkrachtcentrale, met een reservoir en behorende pijp, een hoogte verschil van 100 meter, kon wel gebouwd in de plek.

Daarna gingen we in een andere gedeelte van het eiland. Nog een beek zoeken. Het was 30 minuten motorfietsen. We zagen de beek eerst op ongeveer 100 hoogte van de zie spiegel. Dan de weg ging dalen op steile helling, dat ik moest vast houden van mijn zitplaats. Eerst alleen nadelen van die beek. Het is droog als er voor een tijd geen regen val.

In iedere geval, was er een schitterend uitzicht. Een strand zo mooie. Leeg van mensen. Rustig, vol van cocospalm bomen. Met een kleine vissersdorp. Ver van de drukke stad en verkeer. Its all yours for the taking. Zeggen ze in het Engels. Je kon die alles hebben.

We bleven daar voor een kwartiertje. En dan we reden terug naar Penaplata. Vanaf die dorp reden we verder naar de overkant van het eiland. Het duurde 30 minuten voor onze doel bereikt. De bron lag in een hoge verticale rotsgebergte van kalksteen.
Water stroomde naar beneden in vele kleine spuiten. Een paar bamboe stengels waren gebruikt als waterleiding. Mensen die de plek weten, halen vaak hun drinkwater daar. Voor zo ver als bron van microwaterkracht centrale, was het moeilijk om op te bouwen.

We gingen terug. Twee maal moesten we op voet zijn wegens zeer steile stijging van de weg. Motorfiets had geen genoeg kracht.

Het was donker toen we de busstation bereikten. De reis naar huis duurde twee en een helft uren in plaats van een uur. Er waren lange file naar de veerboot. Het verkeer in de stad was ontzettend druk dat de bus kon alleen langzaam reden.

Naar Davao

Dit is de uitzicht van MetroManila vanuit terminal 3 van de Benigno Aquino Internationaal Luchthaven. Smog van ver kon men zien. Inchecken heb ik gedaan twee van te voren. Eigenlijk heb ik nog zware bagages. Ik had ruim 15kilo bagage ingecheck plus ongeveer 10kilo hand bagage. Bij de vliegtuig maatschappij, CebuPacific, kon men 15 kilo inchecken zonder extra te betalen. Over de grens, moet men 100 peso per kilo betalen. Gelukkig had ik niets betaald voor extra.

Toen ik in de vliegtuig binnen liep, zie men dit toestand. Het lijkt wel als rook.
Zoals andere passagiers, vraag ik me af wat was het. De stewardesses hebben ons gerustgesteld. Het is alleen verdampt lucht, zeggen ze. De warm lucht buiten, verdampt als het binnenging door de airco.

De vertrek tijd van de vliegtuig was 1345uur, maar wegens vliegtuijgen die moet nog landen of vertrekken, steeg onse vliegtuig om 1415uur. Een helft uurtje vertraging.

Vliegen naar Davao zou een uur en drie-kwartiertje duren. Davao is ongeveer 1.500km ten zuiden van Manila. Het was moopie dag voor vliegen. Bijna geen verstoring in de lucht. Een van de vele kleine eilanden te zien vanuit de lucht.

Vroeger, 30 jaar geleden of meer, reisden de mensen via veerboten. Het duurt 4-5 dagen. Vliegen was duur. De boot moest tussen Manila en Davao stoppen bij vier meer havensteden. In mijn tijd als student, 50 jaren geleden, de boot stopte bij deze steden Zamboanga, Dumaguete, Tagbilaran, Cebu. De veerboten waren toen meestal gerenoveerd Tweede Wereld Oorlog FS boten die vaart langzam, 11 knopen per uur. Vliegen konnen mensen maar met Dakota vliegtuigen, daarna de Douglas DC4, gevolgd door de Fokker turboprop en Vickers Viscount turboprop. Dan kwamen de jet BAC1-11.

Tegenwoordig, zijn er nog passagier schepen die op 17-20 knopen varen. Tussen Manila en Davao, duurt de reistijd 2 dagen met een stop bij een havenstad tussenin. Maar de reiskosten zijn soms duurder dan vliegen.

Nu is de tijd van zogenaamd low-cost airlines. Het kost me ongeveer 2.500 pesos of 36 euro voor een enkele reisticket Manila-Davao. Maar ja, is er geen maaltijd geserveerd, geen drankje. Anders moet iemand kopen voor een broodbeleg of fles water of drankje. Alle passagiers hebben alleen een keus voor sitsplaats, dat is economie.

Misschien zijn jullie geintereseerd hoe een Airbus 320 land. Klik de hypertekst woorden dan, dat is de volgende zin. Jullie kunnen iets over de stad van Davao zien zowel als gedeelte van het eiland van samal. De landing was prima. De luchthaven heet Bangoy International Airport. Het kan een Boeing 747 of Airbus 340 laten landen op 3.000 meter lang landingsbaan.

Ik had meteen een bagagist gehuurd om mijn bagage te halen en dragen. Ik had mijn bagage ruim een kwartiertje. Misschien zijn jullie verbaasd waarom huurde ik een bagagist. Ik kon wel mijn bagage dragen, dat is geen probleem. Er is wel wagens voor bagages. Maar ik wil voor een paar centen bijdrage aan de man graag doen zoals ik doe met de andere porters op andere tijd. Meestal is porteren is de enige manier van broodverdienen. Voor dat moeite, had ik hem 20 pesos gegeven of 30 eurocent. Een foto van hem had ik opgenomen.

Even in Manila

Na de verspreiding van de cadeautjes in het weekeind, op maandag 13sept was ik met mijn nichtje, Jenny, de dochter van overleden broer. We waren eventjes aan het geld wisseling in een grote shopping mall. Ik trakteerde haar voor lunch. De meeste verdiepingen in de mall zijn lawaaig. Music dat is hard aan de oren. Ik heb daar een hekel van. Dus zochten wij een stille omgeving. Wij gingen naar de vierde of vijfde verdieping van de mall toe. Wij zaten in een griekse restaurant. Ik heb alleen coffee gehad en zij met griekse yoghurt en salade.

Van de verdieting kregen wij een uitgebreid uitzicht. Buiten de zon schijnde hard. Ik kon niet de camera goed regelen. De foto's zijn niet mijn wensen. De ISO moest omlaag zijn. De diafragma kleiner maken. Of de sluitertijd sneller maken. Of de witbalans op zonschijnt zetten. Ik moet nog veel leren van mijn compact kamera. Het zal meer tijd kosten voor ik niet zo handig ben met juiste knopjes drukken. Een volle neef van me, Mike, had me laten leren met de eigenschap van mijn kamera. Ik kon wel hem begrijpen maar ik ben niet zo handig met mijn hand.

Mijn nichtje wist wel waar we konnen geld goed wisselen. Ik had 200 euros gewisseld tegen 70,10 pesos per 1 euro. In som kreeg ik 14.020 pesos. Voor een tijd, bijna een jaar was het, was euro iets lager dan de peso. Soms bij 63 pesos tegen 1 euro een jaar geleden. Meestal is de peso vastgebonden met de amerikaanse dollar. Nu is de dollar lager in waarde tegenover de euro.

Na twee uur begeleiden, verlaat ze me omdat ze naar school, Universiteit van de Filipijnen, moet. Even repetitie maken met een groep die speelt afrikaanse (Ghaneese) trommels. Zij is ook een gitaarmusic lerares.

Mijn koptelefoon was kapot. Ik moet een nieuwe kopen. Van een winkel naar de andere zocht ik het voor een voordelig prijs. Eindelijk ik vond een voor 550 pesos, ongeveer 8 euro. Ik was aan het denken, bij ons in de Willemst, bij de Marokaanse winkel, kon men voor een koptelefoon (genuine Nokia) voor 7 euro.

Over het weer, was het vreselijk, klagten de mensen hier. Voortdurend regen wegens de tyfoon-gebracht weer. De tyfoons kwamen vaak en raakte gedeelte van de archipel. Gelukkig Manila was niet geraakt. Ik had de hondeweer meegemaakt in het weekeind. Geen zon. Dik bewolk hemel. Eindelijk de zon schijnt Maandag.

De tweede dag en de jetlag

Gisteren was ik begonnen met cadeautjes te verdelen. Het was zaterdag en ik reed met de SUV van mijn neef. De afstand was niet lang (20 km) maar het verkeer was vreselijk in Manila. So many autos, passagier vaartuigen op hoofwegen met veel stoplichten. Het lijk me wel dat het duurt een uur voor we onze doelstemming bereikten.

Het regent de hele dag. Mensen hier klagen over het weer. Regen, motregen, regen motregen. De zon was niets te zien. Drie weken met regen. Het is moesson weer met tyfoons. De tyfoons en lagedrug gebieden zorgen dat veel regen zouden vielen in het midden en noorden van het land. (Ik hoop dat we dit soort weer niet heb in Davao). Gelukkig dat Manila met tyfoon niet geraakt is.

Te weinig geslapen op de laatste 48 uren sinds ik Heerlen vertrok en mijn ogen waren echt moe. Slaap om 1 uur. Wakker geworden om 8 uur. Die is goed voor het betekent de jetlag is niet meer.

Jullie groetjes heb ik aan de familie gegeven.

Tradities en de eerste dag

Het was een lange reis. Als men zal alle uren tellen, vanuit Heerlen naar Manila dan komt men met 28 uren. Ik had gepakt de 1328uur trein naar Aken omdat ik de spitsuren wou graag vermijden. Ik arriveerd Keulen om 17uur. Na vier uur wachten voor inchecken, er was nog twee uur voor de vliegtuig gaat vliegen. De reis naar Abu Dhabi duurde 6 uren. Overstappen in die plek duurde nog 3 uren. Daarna vliegen een 9 uren vliegen naar Manila.

Het was gezellig in de vliegtuig. De passagiers waren vriendelijk.

Toen ik in Manila arriverd, heb ik alleen maar 30 minuten voor ik bagages haalde en ik was meteen gehaald door de chauffeur van Turo, mijn volle neef.

Tussen Manila en Nederland, de tijd verschil is 6 uren. Eigenlijk het is 7 uren wegens zomertijd. Een jetlag heb ik. Te weinig slaap in de vliegtuig. Het was 23 uur toen de vliegtuig geland had. Van die tijd tot bijna 4uur heb ik niet geslaap.

Ontbijt, ben ik altijd verwent hier door de vrouw van mijn volle neef. Alleen maar voor die kreeg ik wel so veel aangeboden, 6 gerechten. Dus moet ik met eten opletten. Isa-isa lang mahina ang kalaban. Een leus die heb altijd hier gezegd. Het betekent, whoa ik ben een watje, kan ik niet alles in een keer eten.

Koffie met basteerdlijk bruine suiker. Especiaal suman (kleefrijst met anijs en cocosmelk opgerold in banaanblad). Gebakken gesneden aubergines. Een vis gerecht (paksiw pangat). Beef caldereta (echt langzaam gekookt rundvlees, daarna gesauteed met tomaten en aardapelen). Tocino. Omelet. Gebakken rice.

Cadeautjes geven is altijd een traditie hier. Voor deze heb ik naar mijn schatting 24 kilos van cadeautjes. Meestal Chocalade en stink kazen. Stink kazen? Ja. Deense schimmelkazen van Aldi (zo roomig) en camemberts gekocht van Lidl. Bah, stink de Franse kazen rot. Maar het is wel lekker. Hoe is het mogelijk. Ik zeg tegen mijn neef dat deze soort kazen moet men laten in kamer temperatuur staan voor het smeeren. Dan smaak de kazen lekkerder.

Ik heb 37 kilos bagage meegenomen. Mischien zijn jullie verbazen waarom drag ik zoveel. Een reden is dat wat ik boven geschreven. De andere en meer belangrijk is dat ik beschouw het als een soort fysique offening. Zo lang als het kan blijf ik deze ding doen. Veel goedkoper dan in een fitness centrum.

Gelukkig kan ik nu internet en bloggen in de kantoor van mijn neef. De internet verbinding bij mijn neefshuis was down. Hoe ben ik blij.

Oh ja, mijn familie leden waren blij om te weten toen ik jullie groetjes aan ze gegeven. Mijn buren hebben ze niet vergeten.

Beaches, a River and AC Jeeps

Tina: "was planning to go to the beach tomorrow but sisoy has trangkaso. hahay! Mag 2 months na ko wala katamak ug dagat."

Ako: "Ligo dagat? inyo na lang na."
------------------

Beaches, beaches and the river

That was a good part of my life. I was still in the grade school, maybe 10-11 years old. We had several alternatives going to the beach. We had Talomo, Times beach, and Bucana beach. In those days there were no houses, buildings on the beaches. Instead one can find coconut palms. Not even a kiosk can be found there so we had to bring our baon, water and soft drinks. Going to the beach was almost every Sunday affair with your lolo and lola.

To Talomo or Times beach, we rode in our passenger jeep. Between these two beaches we preferred Talomo. The water there was its clearest. Under the coconut palms we set our things down. On Sundays people go the beach. But there was not much people on the beach.

Times beach was nearer and was child friendly because it slopes gently. To go to a neck-deep water one must go further than in Talomo. In fact one can drive a car on the beach. But the water is not as clear as Talomo. However, like Talomo coconut palms are plentiful.

The most exciting and adventurous for us was going to Bucana beach. For then we had to cross Davao River by a small boat with katig. Once inside the boat, the steerman would use a bamboo pole of about 3 meterss long instead of a paddle to propel and guide the boat. The river was not deep so the pole is used.

It took the small boat several minutes to cross the river. Then we enter an inlet full of mangrove trees on the side of the inlet banks. And then before us, a fishing village appears. We embarked the small boat and walked through the small village. After a short walk through, the beach appears before us. The beach was not polluted. Often the water becomes a little bit light brown, due to Davao River's brown water.


This is the photo of the mouth of Davao River. Bucana beach is no more, since mouth of river was diverted. What use to be Bucana beach is now the mouth of the river. The water in picture is brown, it must have rained a bit here and upriver.

I miss a lot looking back at these places. The serenity of the beaches, the coconut palms lining the beaches. Punta Dumalag was beautiful then. There were no houses. Only coconut palms were to be seen. No karyoke. Not even radios then could be heard because few can afford to buy radio. Now nipa sheds and houses litter the beach. Music blaring all the time.

When I became a teenager, I began to develop a dislike of seawater. If I ever make a dip on the beach, I just have to rinse myself with fresh water to wash off the salty seawater. My skin felt somewhat sticky if I do not rinse.

The Jeeps

In those days we had what we called AC passenger jeep. AC for Auto Calesa (8 seater passenger jeep, 6 at the back, 2 at the front) like a tartanilla. We had then two AC passenger jeeps and we used one of those for the trips. The jeeps had names. One was Charito, the other was Ben-Cesar. Then there was a third passenger jeep acquired and it was named Raquel.

Oh yes an explanation over the names of the jeeps. When your Tita Charit was born, the first jeep was acquired in 1948. It was named after her. Then Tio Cesar was born. A second jeep was acquired in 1950 and it was named Ben-Cesar. A third one was acquired I quessed a year afterwards and it was named after your Tita Raquel, for your Tio Nato was not born yet. However Raquel was sold afterwards and only two were for several years.